બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ પૂરો થવામાં વિલંબના કારણે તેના પાછળનો ખર્ચ વધીને રૂ. 1.6 લાખ કરોડ થઈ શકે છે

જમીન સંપાદનથી લઈને કોરોના મહામારીના કારણે બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ પૂર્ણ થવામાં ટોટલ અંદાજીત ખર્ચ રુ. 1 લાખ કરોડ હતો જે હવે વધીને રુ. 1.61 લાખ કરોડ જેટલો પહોંચી શકે છે.

દેશની પ્રથમ ‘હાઈ સ્પીડ રેલ’ અથવા અમદાવાદ અને મુંબઈ વચ્ચે બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટનો ખર્ચ ₹1 લાખ કરોડને વટાવી જવાની શક્યતા છે. મુખ્યત્વે કોવિડ-19 રોગચાળા અને જમીન સંપાદનના મુદ્દાઓને કારણે તેના અમલીકરણમાં વિલંબને કારણે GST સિવાય 1.61 લાખ કરોડ થઈ શકે છે. 2015 માં કરવામાં આવેલા ફિઝિબિલિટી અભ્યાસમાં આ પ્રોજેક્ટ માટે અંદાજિત કિંમત ₹1.08 લાખ કરોડ આંકવામાં આવી હતી. જ્યારે સૂત્રોએ જણાવ્યું હતું કે જમીન સંપાદન, સિમેન્ટ, સ્ટીલ અને અન્ય કાચા માલના ભાવમાં વધારાને ધ્યાનમાં રાખીને ખર્ચમાં વધારોનો આ પૂર્વ નિષ્કર્ષ કાઢવામાં આવ્યો છે, પ્રોજેક્ટ અમલીકરણ એજન્સી – નેશનલ હાઇ-સ્પીડ રેલ કોર્પોરેશન લિમિટેડ (NHSRCL) – એ જાળવી રાખ્યું હતું કે સંશોધિત કિંમત ફક્ત “બધા કરારો અને જમીન સંપાદન પૂર્ણ થયા પછી” આવી શકે છે.

વિલંબના કારણે બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટ મોંઘો પડશે
સપ્ટેમ્બર 2017 માં શરૂ કરાયેલ 508km પ્રોજેક્ટની પ્રારંભિક સમયમર્યાદા 2022ના અંતની હતી. સત્તાવાર ડેટા દર્શાવે છે કે અત્યાર સુધી 100% જમીન માત્ર દાદરા અને નગર હવેલીમાં જ સંપાદિત કરવામાં આવી છે. જ્યારે ગુજરાતમાં જમીન સંપાદન લગભગ 98. 9% છે, તો મહારાષ્ટ્રમાં તે માંડ 73% છે. કેન્દ્રનું કહેવું છે કે મહારાષ્ટ્રમાં જમીન સંપાદનમાં વિલંબ એ પ્રોજેક્ટની ધીમી પ્રગતિ માટે મુખ્ય કારણ છે. અધિકારીઓએ સ્વીકાર્યું હતું કે ગુજરાતમાં જમીન સંપાદનમાં થોડો વિલંબ થયો હતો, પરંતુ તે મુદ્દાઓને ઉકેલવામાં આવ્યા હતા. જ્યારે મહારાષ્ટ્રમાં મહાવિકાસ આઘાડીની સરકારે બુલેટ ટ્રેન પ્રોજેક્ટમાં ખાસ રસ દાખવ્યો ન હતો અને ઝડપથી અવરોધો દૂર કરવામાં સહાયક થઈ નહોતી.

જૂનમાં સુરતમાં પ્રોજેક્ટની પ્રગતિની સમીક્ષા કરતી વખતે, રેલવે પ્રધાન અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે જમીન સંપાદન અને કામ શરૂ કરવામાં વિલંબને કારણે પ્રોજેક્ટની કિંમત મહારાષ્ટ્ર રાજ્યમાં વધવાની અપેક્ષા છે. સરકારે હવે પ્રથમ તબક્કાની કામગીરી માટે 2026ની સમયમર્યાદા નક્કી કરી છે, જે ગુજરાતમાં સુરત અને બીલીમોરા વચ્ચે માત્ર 51 કિમીનો વિસ્તાર છે.

ટીમ બિલ્ટ ઈન્ડિયા, સૌજન્ય– આઈ એમ ગુજરાત.