દેશમાં પ્રથમ વખત પર્વતીય વિસ્તારોના વિકાસ માટે, પર્વતમાલા યોજના શરુ, 8 પ્રોજેક્ટ માટે ટેન્ડર બહાર પડાશે

દેશમાં પ્રથમ વખત હિમાચલ પ્રદેશ, ઉત્તરાખંડ, જમ્મુ-કાશ્મીર અને ઉત્તર-પૂર્વ જેવા વિસ્તારો માટે ‘પર્વતમાલા યોજના’ શરૂ કરવામાં આવી રહી છે. આ યોજના પર્વતો પર પરિવહન અને જોડાણની આધુનિક વ્યવસ્થા ઉભી કરશે. તે આપણા દેશના સરહદી ગામોને પણ મજબૂત બનાવશે, જે વિકસિત અને વાઈબ્રન્ટ હોવા જરૂરી છે અને રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાની દ્રષ્ટિએ પણ મહત્વપૂર્ણ છે.

નોંધનીય છે કે, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુજરાતના ગિરનાર ખાતે, ગિરનાર રોપવેનું 24 ઓક્ટોબર, 2020 ના રોજ ઉદ્ઘાટન કર્યું હતું. આ યોજનાનો એક હિસ્સો છે. ગિરનાર રોપવે દ્વારા 2.3 કિલોમીટરનું અંતર માત્ર 7.5 મિનિટમાં કપાય છે.આ ઉપરાંત, રોપ-વે ગિરનાર પર્વતની આસપાસના લીલાછમ સૌંદર્યનું મનોહર દૃશ્ય પ્રદાન કરે છે.

કેન્દ્રીય નાણાં મંત્રી નિર્મલા સીતારમને, 2022-23 માટેનું કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કરતી વખતે, રાષ્ટ્રીય રોપવેઝ ડેવલપમેન્ટ પ્રોગ્રામ – “પર્વતમાલા પરિયોજના” ની જાહેરાત કરી હતી. જે અંતર્ગત દેશભરમાં કુલ 8 પ્રોજેક્ટ માટે ટેન્ડર બહાર પાડવામાં આવશે.આ તમામ પ્રોજેક્ટ જાહેર-ખાનગી-ભાગીદારી (PPP) મોડ પર હાથ ધરવામાં આવશે.

એક કાર્યક્ષમ પરિવહન નેટવર્ક વિકસાવવું એ એક મોટો પડકાર છે, ખાસ કરીને પર્વતીય પ્રદેશો અને દુર્ગમ વિસ્તારોમાં. ડુંગરાળ/અગમ્ય વિસ્તારોમાં પરિવહનની પરંપરાગત પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને પરિવહન નેટવર્ક બનાવવું, એટલે કે, માર્ગ, રેલ અને હવાઈમાં બહુવિધ તકનીકી પડકારો છે.

વધુમાં, ભારતની મોટાભાગની વસ્તી નગરો/શહેરોમાં વસે છે, આમ હાલના પરિવહન માળખાને તેની મર્યાદા સુધી વિસ્તરે છે. આથી, પરિવહનના સલામત, નવીન અને આર્થિક પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરીને આવા સ્થળોને ભીડમુક્ત કરવાની જરૂર છે.

રોપ વે આવા ડુંગરાળ અને દુર્ગમ વિસ્તારોને પ્રથમ અને છેલ્લા માઈલની કનેક્ટિવિટી પૂરી પાડવા અથવા શહેરી ભીડને દૂર કરવામાં મદદ કરવા માટે પરિવહનના અનુકૂળ, સલામત અને પસંદગીના માધ્યમ તરીકે ઉભરી આવ્યા છે.

માર્ગ પરિવહન અને ધોરીમાર્ગ મંત્રાલય (MoRT&H) સમગ્ર દેશમાં હાઈવેના વિકાસ અને માર્ગ પરિવહન ક્ષેત્રના નિયમન માટે જવાબદાર છે. જો કે, ફેબ્રુઆરી 2021માં ભારત સરકાર (વ્યવસાયની ફાળવણી) નિયમો 1961માં થયેલા સુધારાથી, MoRT&Hને દેશમાં રોપ વે અને વૈકલ્પિક મોબિલિટી સોલ્યુશન્સના વિકાસની દેખરેખ રાખવા અને હાથ ધરવા સક્ષમ બનાવ્યા છે. 

કેન્દ્ર સરકારને આશા છે કે આ સુધારો એક નિયમનકારી શાસનની સ્થાપના કરીને દેશમાં નવા રોપ વે ક્ષેત્રને મોટો પ્રોત્સાહન આપશે. સંસ્થાકીય, નાણાકીય અને નિયમનકારી માળખાને સંચાલિત કરતી સંશોધન અને નીતિ ઘડતર સાથે રોપવે અને વૈકલ્પિક ગતિશીલતા ઉકેલોના વિકાસની જવાબદારી પણ મંત્રાલયની રહેશે.

ટીમ બિલ્ટ ઈન્ડિયા